Vaarwel plastic wattenstaafjes, bestek en zakjes. De PS heeft een wet klaargestoomd om de Europese ban op die wegwerpspullen in ons land vankracht te doen gaan. Vanaf juli 2021 zijn bepaalde soorten wegwerpplastic verboden in België. Dat staat in een wetsvoorstel dat de PS heeft ingediend. Het is de omzetting van een Europese richtlijn rond eenmalig gebruik van plastic. Het gaat om wegwerpspullen als wattenstaafjes, bestek, borden, rietjes, roerstaafjes, ballonstaafjes, en piepschuimen bekers en bakjes voor fastfood en andere voeding. Dat waren de dingen die onderzoekers van de Europese Commissie aantroffen in het afval langs de stranden. Er is in het wetsvoorstel ook een verbod op plastic zakjes voor eenmalig gebruik aan gekoppeld. In de bevoegde Kamercommissie werd het voorstel woensdag besproken tijdens een hoorzitting met vertegenwoordigers van de belangengroepen. Zowel het VBO als de federatie van de handel, Comeos, zegden de nieuwe wet niet te contesteren. Ze vroegen wel duidelijke definities. Tegelijk uitten ze hun bekommernis dat er volwaardige alternatieven moeten zijn ‘die niet nog slechter zijn voor het milieu’. Zo wegen papieren zakken tot acht keer meer dan hun plastic tegenhangers en hebben op hun beurt een serieuze milieu- en klimaatimpact.

Tom Vanden Borre van Comeos gaf aan dat de voedingssector en de handel niet op de wet gewacht hebben om stappen vooruit te zetten. Zo gaan ze tegen 2020 hun petverpakkingen voor een kwart uit gerecyleerd materiaal maken. Eind deze maand al bannen ze plastic zakjes uit de fruit- en groenteafdelingen van de supermarkten. Eind 2022 worden geen reclamebrochures meer verspreid in een plasticfolie. ‘Het aantal winkelzakjes is door vroegere maatregelen al met tachtig procent afgenomen, een besparing van 4.5000 ton. Dat is veel als je weet hoe licht zo’n zakje is;’ aldus Vanden Borre. In de uitgebreide blauwe pmd-zak, die stelselmatig over het land uitgerold wordt, mogen ook zakjes gestopt worden.

Uitzonderingen

Panel- en kamerleden maakten zich wat zorgen of er ook voor pakweg olijven die je op de markt koopt wel een valabel alternatief is voor het zakje. Ook heerste er enige bezorgdheid dat bij een totaal verbod de vuilniszakken, waaronder de blauwe waarin veel kunststof ingezameld wordt, eveneens verbannen zouden worden, net als de zakjes voor de taksvrije producten op luchthavens. Geen punt, blijkt uit navraag. Er zijn altijd uitzonderingen mogelijk. Wat er wel staat aan te komen in Vlaanderen is de verplichting dat vuilniszakken voor tachtig procent uit gerecycleerd materiaal moeten bestaan. Ook de blauwe pmd-zak, die bovendien zelf recycleerbaar moet zijn. Dat zal vanaf januari 2021 gelden.

Er zitten nog wat budgettaire addertjes onder het gras van deze wet want er wordt vandaag een taks geheven op wegwerpbestek. Die valt weg. Volgens de ngo Recyling Netwerk kan dat gat gevuld worden met heffingen op andere niet-herbruikbare verpakkingen. ‘Als plastic wegwerpspullen verboden worden, willen we geen massale verschuiving naar houten of papieren wegwerp’, zei Rob Buurman van Recycling Netwerk. ‘Herbruikbaar moet de norm worden. Dat kan extra gestimuleerd worden een btw-verlaging.’ 

Bron: De Standaard - donderdag 5/12/2019 door Tom Ysebaert